Θεραπευτικές επιλογές αντιμετώπισης της Ατοπικής Δερματίτιδας

Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια μη ιάσιμη νόσος και η κύρια «θεραπεία» της είναι η φροντίδα.

Οι θεραπευτικές αποφάσεις λαμβάνονται με βάση την ηλικία και την περιοχή όπου εμφανίζονται τα συμπτώματα. Είναι πολύ σημαντικό να εμπιστευθείτε τον θεράποντα δερματολόγο σας και να ακολουθείτε ακριβώς τις οδηγίες και τη φαρμακευτική αγωγή που θα σας προτείνει.

Φροντίδα του δέρματος

Η πρώτη γραμμή θεραπείας στην ατοπική δερματίτιδα είναι ο σωστός καθαρισμός και η ενυδάτωση του δέρματος, για τη διόρθωση της ξηρότητας της επιδερμίδας και της απώλειας νερού.

Με ήπια, φυσικά σαπούνια χωρίς αρώματα και έλαια μπάνιου και μαλακτικά σκευάσματα και κρέμες, με ή χωρίς κορτιζόνη, η βασική φροντίδα σαν στόχο έχει τη διόρθωση της δυσλειτουργίας του δερματικού φραγμού.

Οι ενυδατικοί παράγοντες μπορούν να μειώσουν από μόνοι τους τη φλεγμονή και τη βαρύτητα της νόσου. Για αυτό και αποτελούν την κύρια θεραπεία στις ήπιες περιπτώσεις αλλά και τμήμα της αγωγής στη μέτρια και σοβαρή νόσο.

Οι μαλακτικοί παράγοντες ενυδατώνουν και μαλακώνουν το δέρμα, παράγοντες όπως βαζελίνη δημιουργούν ένα στρώμα που εμποδίζει την εξάτμιση του νερού, ενώ παράγοντες όπως η ουρία, προσελκύουν και συγκρατούν την υγρασία.

Φάρμακα

Τα φάρμακα, συνταγογραφούμενα και μη, είναι απαραίτητα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την παράταση των διαστημάτων χωρίς συμπτώματα.

Για τη θεραπεία της ατοπικής δερματίτιδας, εκτός των στεροειδών και των τοπικών αναστολέων της καλσινευρίνης, μπορεί να σας χορηγηθούν αντιφλεγμονώδεις παράγοντες, αντιισταμινικά (κυρίως για την ανακούφιση του κνησμού και τη διευκόλυνση του ύπνου) και αντιβιοτικά.

Αν πάσχετε από μέτριας ή σοβαρής μορφής ατοπική δερματίτιδα  που δεν ανταποκρίνεται στην τοπική θεραπεία, μπορεί να λάβετε αγωγή με βιολογικούς παράγοντες.

Κορτικοστεροειδή

Τα τοπικά κορτικοστεροειδή (ΤΚ) αποτελούν θεραπεία πρώτης γραμμής στην αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας. Κυκλοφορούν στην αγορά σε διάφορες περιεκτικότητες.

Η μακροχρόνια χρήση τους ωστόσο, συνδέεται με την εμφάνιση ατροφίας του δέρματος, κυρίως επειδή καταστέλλουν τη σύνθεση του κολλαγόνου.

Αν πάσχετε από σοβαρή ατοπική δερματίτιδα, μπορεί να λάβετε και στεροειδή από το στόμα.

Τοπικοί αναστολείς της καλσινευρίνης

Οι τοπικοί αναστολείς της καλσινευρίνης, σε μορφή κρέμας ή αλοιφής, αποτελούν μια εξίσου αποτελεσματική, καλά ανεκτή εναλλακτική χωρίς στεροειδή, έναντι των ΤΚ.

Χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της μέτριας έως βαριάς μορφής ατοπικής δερματίτιδας, σε ενήλικες και σε παιδιά άνω των 2 ετών, οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται ικανοποιητικά ή δεν μπορούν να ανεχθούν συμβατικές θεραπείες, όπως τα ΤΚ.

Οι τοπικοί αναστολείς της καλσινευρίνης μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως θεραπεία συντήρησης, καθώς μειώνουν αποτελεσματικά τις παροξύνσεις και παρατείνουν τα διαστήματα χωρίς εξάρσεις σε ασθενείς, παιδιά και ενήλικες, που παρουσιάζουν συχνές εξάρσεις της νόσου (4 ή περισσότερες ανά έτος).

Άλλες θεραπείες και στρατηγικές

• Αντιμικροβιακή θεραπεία (τοπικά ή και από το στόμα) κατά της δημιουργίας αποικιών μικροοργανισμών και της εμφάνισης λοιμώξεων. Όταν το δέρμα νοσεί, είναι ξηρό και το ξύσιμο προκαλεί πληγές, βακτήρια διεισδύουν στον δερματικό φραγμό και προκαλούνται λοιμώξεις.
• Φωτοθεραπεία. Η χρήση της συνδέεται με ερυθρότητα, εγκαύματα, γήρανση του δέρματος και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέματος.
• Οι λιθανρακόπισσες (σε έλαιο, κρέμα ή αλοιφή) είναι αποτελεσματικές στη μείωση του κνησμού και του ερεθισμένου δέρματος, αλλά έχουν δυσάρεστη μυρωδιά.
• Ανοσοθεραπεία σε περίπτωση ειδικής σε αλλεργιογόνα ατοπικής δερματίτιδας
• Συμπληρωματική αντικνησμώδης θεραπεία, σε περίπτωση σοβαρού κνησμού.
• Προβιοτικά και φυτικά σκευάσματα, τα οποία ωστόσο δεν συνοδεύονται από επαρκή τεκμηρίωση.